آموزش چرم دوزی با دست (رایگان) + شناخت ابزار های چرم دوزی

البته که چرم دوزی با دست میتواند یک شغل بسیار خوب و پایدار باشد، اما قبل از هرچیز چرم دوزی یک هنر بسیار جذاب و کاربردی است که قدمت آن برابر با تمدن بشر است. در هنر چرم دوزی ظرافت، نظم، تجربه و خلاقیت حرف اول را میزنند و دوخت یک کالای چرمی بی نقص، نیازمند آن هاست. ما در این دوره آموزش چرم دوزی به بالاتر رفتن تجربه و دانش شما در هنر چرم دوزی کمک میکنیم.

قبل از شروع آموزش چرم دوزی با دست باید مقدمات چرم دوزی مثل ابزار های مورد نیاز برای کار با چرم و کاربرد آن ها را بدانیم. پس ابتدا در این بخش به معرفی جامع و کامل الفبای چرم دوزی، یعنی شناخت ابزار ها میپردازیم و سپس به سراغ قسمت اول آموزش چرم دوزی با دست میرویم.

اولین قدم در آموزش چرم دوزی، ابزارها:

به صورت کلی آموزش چرم دوزی به چهار بخش اصلی تقسیم میشود و هر بخش ابزار های خاص خود را نیاز دارد. اولین و مهم ترین بخش در چرم دوزی انداختن الگو روی چرم و برش کاری قطعات چرم است، بخش دوم مربوط به سوراخ کاری جای دوخت و چسباندن قطعات چرم به یکدیگر است، بخش سوم دوختن کالای چرمی است (در این مقاله آموزش جامع انواع دوخت چرم را به همراه ویدئوی آموزشی قرار دادیم) و آخرین بخش در هنر چرم دوزی، پرداخت لبه های چرم است، در ادامه ابزار های مورد نیاز در هر بخش را به شما معرفی میکنیم.

ابزار های مورد نیاز برای الگو و برشکاری چرم

• کاتر یا تیغ موکت بری:

ما در آموزش چرم دوزی برای برش کاری قطعات چرم از کاتر های معمولیِ سایز کوچک استفاده میکنیم، استفاده از کاترهای غلطکی و قیچی برای برش کاری قطعات چرم به هیچ عنوان توصیه نمیشود (استفاده از قیچی در فرآیند دوخت کیف های چرم به دلیل پایین بودن دقت آن در برشکاری، بسیار محدود است).

به دلیل اهمیت بالای برش کاری در چرم دوزی و تاثیر مستقیم آن در کیفیت کار نهایی، کیفت کاتر و تیغ آن بسیار حائز اهمیت است، تیغ مورد استفاده شما باید 45 درجه و همیشه در تیز ترین حالت ممکن خود باشد.

• تخته برش:

به طور کلی ما در آموزش چرم دوزی به دو نوع تخته نیاز داریم، اولین تخته مورد نیاز همین تخته یا صفحه برش است که ما هنگام برش کاری چرم زیر دست خود قرار میدهیم. تخته های برش، جنس پلاستیک فشرده و سیلیکونی دارند و به ما هنگام دوخت کمک میکنند تا برشی تمیزتر داشته باشیم، همچنین از خط افتادن میز ما هنگام برش کاری و دوخت کیف جلوگیری میکنند.

دومین تخته سفید رنگ است و ما هنگام سوراخ کاری چرم از آن استفاده میکنیم که جلوتر اشاره خواهیم کرد.

• خط کش چرم دوزی:

ما برای برش کاری در چرم دوزی از خط کش های فلزی استفاده میکنیم که در ظاهر شبیه به خط کش های معمولی هستند اما ضخامت و طول عمر این خط کش ها بیشتر از خط کش های معمولیست. خط کش های مخصوصِ آموزش چرم دوزی، سنگین تر و در برابر خم شدن بسیار مقام تر از خط کش های معمولی هستند تا هنگام برش کاری چرم، روی چرم سُر نخورند و ما برش های تمیز تری داشته باشیم.

ابزار های مورد نیاز برای آموزش سوراخ کاری چرم

• سُمبه:

چرم های طبیعی بر خلاف چرم های مصنوعی و پارچه ها، سوراخ نمیشوند و مقاومت بسیار بالایی دارند (در این مقاله راه های تشخیص چرم طبیعی را به طور کامل بررسی کردیم). این ویژگی چرم های طبیعی باعث شده است که ما قبل از دوخت کیف، چرم را به کمک وسیله ای به اسم سمبه برای عبور سوزن آماده کنیم.

احتمالا این سوال در ذهنتان به وجود آماده است که اگر چرم طبیعی سوراخ نمیشود پس سمبه چگونه باعث میشود تا سوزن از چرم عبور کند؟ سمبه ها انواع مختلفی دارند، از سمبه های اُریب زن گرفته تا سمبه های معمولی. اما طرز کار همه آن ها به یک شکل است، سمبه ها با ایجاد برش های ریز در چرم، محل عبور سوزن را به وجود می آورند.

این برش های ریز در سمبه های معمولی به شکل دایره های کوچک و در سمبه های اُریب زن به شکل برش های چند میلی متریِ اُریب است. در آموزش چرم دوزی انتخاب نوع سمبه، بیشتر به سلیقه و نوع کالای ما بستگی دارد اما انتخاب شماره سمبه به ضخامت نخ ما و نوعی دوختی که برای کالا انتخاب کردیم، مرتبط است.

• مُشته:

در چرم دوزی، مشته حکم همان چکش یا ضربه زننده را دارد و هر جا که نیاز به وارد کردن ضربه و نیرو باشد ما از مشته استفاده میکنیم. اما کاربرد اصلی مشته در آموزش چرم دوزی، هنگام سوراخ کاری چرم است. برای اینکه سمبه بتواند سوراخی در چرم ایجاد کند نیاز دارد تا با وسیله ای به پشت آن ضربه وارد شود که این عمل را مشته برای ما انجام میدهد.

مشته سایز های مختلفی دارد و ما باید با توجه به نیازمان سایز مشته را انتخاب کنیم، معمولا برای سوراخ کاری از مشته با سایز های بزرگ تر استفاده میکنیم تا وزن خود مشته عمل سوراخ کاری را برای ما آسان تر کند. چکش های پلاستیکی سنگین نیز به دلیل کم صدا تر بودنشان نسبت به مشته ها، میتوانند جایگزین خوبی برای مشته باشند.

• تخته کار:

همانطور که گفته شد ما در آموزش چرم دوزی به دو نوع تخته نیاز داریم، تخته برش که هنگام برش کاری چرم کاربرد دارد و تخته کار که هنگام سوراخ کاری چرم از آن استفاده میکنیم.

تخته کار یک تخته سفید رنگ و پلاستیکی است که ما هنگام سوراخ کاری زیر چرم خود قرار میدهیم تا به سر سمبه های ما آسیبی وارد نشود و همچنین از تولید صدای اضافه جلوگیری شود. هر چه کیفیت تخته بالاتر باشد اولا عمر تخته بیشتر است و دیرتر خراب میشود، ثانیا از کند شدن و آسیب دیدن سر سمبه های ما بیشتر جلوگیری میکند و طول عمر سمبه ها بیشتر میشود.

• خط کش علامت گذار:

در آموزش چرم دوزی راه های مختلفی برای علامت گذاری محل سوراخ کاری روی چرم وجود دارد که یکی از ساده ترینِ آن ها استفاده از خط کش های علامت گذار است. دلیل اینکه ما قبل سوراخ کاری روی لبه های چرم محل سوراخ ها را با خط کش علامت گذار مشخص میکنیم، یکسان بودن فاصله بین سوراخ ها و داشتن یک دوخت تمیز و بی نقص است.

ابزار های مورد نیاز برای آموزش دوخت کیف چرمی

• سوزن چرم دوزی:

سوزن مناسب برای آموزش چرم دوزی نباید سر تیزی داشته باشد، زیرا وظیفه سوزن تنها انتقال نخ از مابین چرم است و سوراخ ها از قبل توسط سمبه و مشته ایجاد شده اند. همچنین به دلیل ضخیم تر بودن نخ چرم دوزی نسبت به نخ خیاطی، سوزن های مناسب چرم دوزی کلفت تر از سوزن های معمولی هستند و محل عبور نخ در این سوزن ها بزرگ تر است.

• نخ چرم دوزی:

نخ های مناسب برای آموزش چرم دوزی باید مقاومت و طول عمر بالایی داشته باشند. ما در چرم دوزی معمولا از نخ های ابریشم و یا نخ های موم زده استفاده میکنیم. این نخ ها را میتوانید به صورت متری و یا دوکی از بازار تهییه کنید.

نخ های موم زده در بازار با ضخامت های مختلفی به فروش میرسند و ما باید با توجه به نیازمان، یعنی شماره سمبه و نوع دوخت مد نظر خود, ضخامت مناسب نخ برای آن کالای چرمی را انتخاب کنیم. پیشنهاد چرم دوسین استفاده از نخ های نازک تر به همراه سمبه شماره 1 در کیف های چرمی است.

• چسب:

در آموزش چرم دوزی بر خلاف چیزی که عموم تصور و بیان میکنند، چسب تنها نقش نگهدارنده قطعات چرم کنار یکدیگر برای داشتن دوختی راحت تر را ایفا نمیکند و کاربرد های مهم تری دارد. دوختی که در دور کالای چرمی اجرا میشود حدود نیم سانت از لبه های چرم فاصله دارد و ما با کمک چسب این فاصله بین لبه چرم تا دوخت را به قطعه چرم مجاور میچسبانیم تا هم استقامت کیف بالاتر برود و هم پرداخت لبه بی نقص تری داشته باشیم.

چسب های مناسب برای آموزش چرم دوزی با نام چسب آهن شناخته میشوند و در بازار با برند ها و حجم های مختلفی به فروش میرسند که شما با توجه به نیازتان میتوانید از بین آن ها یکی را انتخاب کنید (در حال حاضر چسب 8888 بهترین کیفیت را دارد).

قسمت اول آموزش چرم دوزی با دست، کیف پول:

شما در این ویدئو به طور کامل نحوه دوخت این کیف زیبا و بسیار کاربردی که از پرفروش ترین محصولات چرم دوسین نیز هست را مشاهده میکنید. ما سعی کردیم پایه و اساس چرم دوزی (مثل نحوه علامت گذاری جای دوخت، سوراخ کاری، برش کاری، چسب کاری، نحوه صحیح نخ کردن سوزن، اجرای دوخت دو سوزنه و …) را در قالب دوخت این کیف پول به شما آموزش دهیم.

• الگو کشی:

الگوکشی، برش کاری و سوراخ کاری از مهم ترین بخش ها در هنر چرم دوزی با دست هستند و باید به بهترین شکل و دقت بالایی این مراحل را انجام داد، چرا که کوچک ترین ایراد در این مراحل بسیار به چشم می آیند و باعث نقص در کل کیف میشوند.

شما باید برای ابتدایی ترین قدم در آموزش چرم دوزی، الگوی قطعات کیف مد نظر خود را با خودکار و یا یک وسیله نوک تیز روی چرم بکشید و سپس به وسیله یک کاتر تیز آنها را برش دهید.

در این آموزش چرم دوزی، الگوی کیف مد نظر ما بسیار ساده و بدون پیچیدگی است زیرا که زیپ، آستر و… را ندارد. بدنه این کیف پول از دو مستطیل تشکیل شده است که یکی از آنها یک سانت از دیگری کوتاه تر است. همین روند برای قطعاتی که مربوط به جای کارت ها میباشند نیز صادق است.

بعد از اینکه با دقت، تمام مستطیل ها را روی چرم کشیدیم و برش زدیم نوبت به برش قسمت بالایی قطعات کیف می رسد، این برش ها یک فضای خالی برای ما ایجاد میکنند تا بتوانیم پول و کارت را به راحتی در کیف پول قرار دهیم و برداریم. بنابراین مقدار این برش ها خیلی برای ما مهم نیست که 1 سانت باشد یا 1.5 سانت اما استاندارد آنها را در ویدئو به صورت کامل بیان کردیم.

• چسباندن قطعات چرم به بدنه کیف:

قطعه چرمی که ابعاد آن 9 در 23 سانت است را بر میداریم. با خودکار یا یک وسیله نوک تیز، 0.8 سانت از کناره ها و 1.7 سانت از پایین برای قرار دادن جای کارت، علامت میزنیم.

حال قطعات مربوط به جای کارت را مطابق ویدئو در جاهایی که علامت زدیم با چسب فیکس میکنیم و سپس پایین و دور این قطعات را به بدنه کیف (مستطیل بزرگ) میدوزیم تا هنگامی که کارت را در کیف پول قرار دادیم، کارت در جای درست قرار بگیرد و بیش از اندازه پایین نرود.

• دوخت دور کیف:

در مرحله بعدی آموزش چرم دوزی نوبت به دوخت دور کیف و قسمت جای پول میشود. حال تنها قطعه چرمی که برای ما باقی مانده (9 در 24 سانت) را باید به قطعه ای که روی آن جای کارت ها را دوختیم، متصل کنیم.

در ابتدا ما باید در پایین قطعات درست مانند عملی که در ویدئو انجام دادیم، از هر طرف 11 سانت را علامت بزنیم تا بدانیم دقیقا باید تا کجا را چسب کاری کنیم و از کثیف کاری جلوگیری کنیم. بعد از اینکه محل مورد نظر روی هر دو قطعه را آغشته به چسب کردیم، قطعات را به هم می چسبانیم و با مشته روی آن می کوبیم تا محکم شود و سپس دور کیف را سوراخ می کنیم و می دوزیم (دوخت دو سوزنه).

• پرداخت کاری نهایی:

در واقع در این مرحله کار اصلی شما به اتمام رسیده و شما موفق شدید یک کیف پول چرمی تمام دست دوز را به بهترین شکل آماده کنید. اما برای بی نقص تر شدن کار لازم است که روی دوختی که انجام داده اید را به وسیله مشته بکوبید تا نخ صاف شود و دوختی یک دست داشته باشید.

همچنین لبه های کیف را باید با سمباده نسبتا زبر با دقت و حوصله سمباده کشی کنید. این کار برای پرداخت و رنگ لبه، عملی لازم و ضروری است اما با سمباده کشی عیوب احتمالی قطعات چرم در الگو کشی و برشکاری نیز برطرف خواهد شد.